Fotografia portretu Franciszki Krasińskiej w Muzeum Romantyzmu w Opiniogórze
Lisów, Maleszowa, Piotrkowice - to malownicze i wciąż jeszcze tajemnicze miejscowości położone nieopodal Kielc, na terenie trzech gmin – Morawica, Pierzchnica i Chmielnik. Niegdyś wraz z innymi sąsiednimi osadami współtworzyły maleszowski klucz majątkowy, stworzony przez rycerski ród Gryfitów w wiekach średnich, a który w końcu XVI wieku zakupiony został przez mazowiecki ród Krasińskich herbu Ślepowron.
Pierwszym spośród nich, który na stałe zasiedlił maleszowskie gniazdo – był Gabriel Krasiński, starosta nowokorczyński (1651), kasztelan płocki (1654). Po zgonie pierwszej żony osiadł na stałe w Maleszowej doglądając własnych gospodarskich i rodzinnych spraw, ale oddawał się również sprawom publicznym posłując na sejmik opatowski. Jest on autorem XVII. wiecznego dzieła o długim tytule zaczynającym się od słów Taniec Rzeczypospolitej Polskiej…, opisującym wydarzenia polityczne w Polsce w okresie tzw. „potopu" szwedzkiego (książka dostępna np. w Wojewódzkiej Bibliotece Publicznej w Kielcach). Jego ostatnim potomkiem był Stanisław Krasiński, któremu Opatrzność darowała w miejsce oczekiwanego męskiego spadkobiercy – cztery córki, z których jedna, Franciszka szczególniej zapisała się w dziejach rodziny, ale również Polski i Europy!
Franciszka Krasińska urodziła się 9 marca 1742 r. na zamku Maleszowa, ochrzczona została w kościele parafialnym w Piotrkowicach (w tym czasie pierwotna parafia w Lisowie została przyłączona do parafii w Piotrkowicach). Gdy skończyła wiek dziewczęcy – jako „świetna partia" zapraszana była na salony – najpierw te prowincjonalne, a potem już „warszawskie"? Tam też poznała swoją pierwszą młodzieńczą miłość - Kazimierza Pułaskiego, późniejszego bohatera Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej…
Chyba na zamku Janowiec zimą 1759 r. po raz pierwszy spotkała królewicza Karola, syna Augusta III Wettyna, króla Polski. Spotkanie młodych przygotowała ciotka Lubomirska, przy wiedzy i cichej aprobacie ojca Franciszki – Stanisława Krasińskiego. Atmosfera przygotowań świątecznych, zimowa aura, gościnność właścicieli zamku – mocno zakręciła w głowie dziewczynie, a Karol podobać się umiał nie tylko szlachcie polskiej…
Zakochany Karol wkrótce oświadczył się – i został przyjęty – co stało się na zamku zwanym Zwierzyniec (wzniesionym nieco na zachód od zamku Janowiec), w całkowitej tajemnicy … a już wczesną wiosną doszło do, równie cichego, ślubu Franciszki i Karola w Warszawie.
Świetnie zapowiadająca się jej kariera przy boku kandydującego na króla Polski męża, gwałtownie załamała się w dwa lata po ślubie. Najpierw Karol stracił tron Kurlandii, potem stronnictwa polityczne w ówczesnej Polsce uniemożliwiły mu skuteczną obronę jego planów objęcia polskiego tronu. Franciszka stanęła murem za swym mężem, uczestnicząc czynnie w powołanej do życia konfederacji barskiej, której celem było wsparcie zabiegów jej męża. W tej atmosferze mąż odsunął się od niej – królewiczowa polska, księżna kurlandzka, Franciszka Wettyn - opuszczona po śmierci ojca przez rodzinę i bliskich tułała się po klasztorach – mieszkała w Krakowie, Warszawie, po dworach i zamkach, m.in. w Opolu Lubelskim, Janowcu czy Sulgostowie. Gdy sprzedała swój rodowy Węgrów z zamiarem zakupienia Myślenic, gdzie planowała stworzyć centrum konfederatów – wiadome było że już nie wróci do swych ojczystych stron – mieszkała potem w Saksonii by umrzeć w Dreźnie w ciężkiej chorobie.
Z jej smutnego małżeństwa pozostała córeczka Maria Krystyna Albertyna, która w roku 1797 poślubiła Karola Alberta księcia sabaudzkiego z rodu Carignan. Synem z jej pierwszego małżeństwa był Karol Emanuel król Sardynii (1831-1849), a wnukiem – Wiktor Emanuel II (1820-1878), pierwszy król zjednoczonych Włoch!
Nadaremne szukać śladów po niedoszłej królowej Polski na terenie Lisowa, Maleszowej, Piotrkowic – zniknęły wszystkie. Walki wojsk pancernych jakie toczone były w okolicy jej domu rodzinnego – zamku Maleszowa rozebranego jeszcze w początkach XIX w., mocno uszkodziły kościół parafialny w Lisowie. Pozostała jednak oryginalna Kaplica św. Barbary z grobami jej przodków, jak również grób jej ojca, Stanisława Krasińskiego w klasztorze w Piotrkowicach, pod Kaplicą Loreto. Duży obraz przedstawiający Franciszkę z Karolem i córeczką wiszący w Kielcach na zamku – powędrował do Warszawy.
Jej grób znajduje się w żeńskim klasztorze cysterskim Sankt Marienstern (Gwiazda Maryi) w mieście Panschwitz-Kuckau na terenie Niemiec (Saksonia). 15 VI 2012 r. delegacja z Muzeum Romantyzmu w Opinogórze udaje się na zaproszenie strony niemieckiej do miejsca jej pochówku oraz zamku Esterwerda, w którym dłuższy czas mieszkała.
Jej pamięci ksiądz proboszcz lisowskiej parafii, ksiądz Czesław Krzyszkowski, w 2011 r. poświęcił wiele uwagi. W rocznice jej narodzin i śmierci w kościele parafialnym, przy ołtarzu św. Barbary w Kaplicy Krasińskich celebrowane były Msze św., podobnie w kościele klasztornym w Piotrkowicach – w intencji jej ojca, Stanisława Krasińskiego z udziałem młodzieży, nauczycieli, dyrekcji szkół z Pierzchnicy.
To trzeba zobaczyć:
*Kościół p.w. św. Mikołaja w Lisowie z Kaplicą św. Barbary (gmina Morawica, powiat kielecki):
*Kościół i klasztor w Piotrkowicach (gmina Chmielnik, powiat kielecki):
*Zamek Maleszowa (gmina Pierzchnica, powiat kielecki):
*Zamek Janowiec (gmina Janowiec, powiat puławski, woj. lubelskie)
